2009/05/30

A física, os físicos, as físicas, ...

A verba 'física', contando cos dous xéneros (é dicir, incluíndo tamén 'físico') ten varios sentidos. Un deles é o nome da ciencia por todos coñecida, outro é o perfil ou presenza dunha persoa, etc.
Xogando con estes significados anda pola web unha serie de correos, dos que aporto o contido de dous para comentar.
Un deles leva o título da foto, 'A muller co mellor físico do mundo', e, naturalmente, xoga con que quen o recibga espere atoparse unha escultural beleza 'física', mentras que o que se atopa e unha muller con un físico. O físico está identificado, naturalmente, é Einstein. A muller, non sei. De aí que a subira cambiándolle o nome e poñéndolle o de 'Einstein acompañado'. Por certo, que como non sei a orixe da foto, só que xa a recibín por varios condutos diferentes por internet, se alguén sabe máis da foto (orixe, quen é a muller, mesmo licenza, ...) por favor, que me deixe un comentario.

O outro correo tamén vai de Einstein e unha muller. Neste caso, identificada: Marilyn Monroe. A foto bauticeina co nome de 'Marileinstein', porque me pareceu un nome evidente. Tampouco coñezo a orixe dos correos, pero si deixo a correspondente ilustración e un dos comentarios (engadindo eu cousas e traducindo), que me chegaron nun documento de texto:
Comeza mirando a ilustración dende o teclado. Logo, vaite alonxando pouco a pouco, mirándoa. Así verás como a figura de Einstein se vai transformando nunha figura feminina xa clásica, quedando claro a partir dos 3 m de distancia que tes fronte a ti unha foto de Marlyn.

Sobre o custe da ciencia

Pode que a máis dun lle resulte 'cara' a investigación científica. Atopei unha entrada que pode facer repensar as cousas: http://www.microsiervos.com/archivo/ciencia/ocho-cosas-mas-caras-que-programa-espacial-usa.html

2009/05/13

Profesor 10: Divagando sobre educación.

Á espera da súa publicación en Xerfa:
Profesor 10: Divagando sobre educación.
"Se atopas cara a educación, proba a ignorancia" (Manuel Castells, citando un dito norteamericano)

E por que non profesora? Ó fin, parece que a maior parte da humanidade é de sexo feminino...
Vale pois, profesora 10. O tema é o mesmo.
Quen?
Por partes, non se trata de sinalar a ninguén, senón de comezar pensando que características debe ter unha profesora 10.
O primeiro sería eficiencia na tarefa de transmisión de coñecementos. O primeiro? Entón, hai que deixar relegada a tarefa de formación como persoa? Supónse que cando alguén pasa das mans dos 'mestres' á dos 'profesores' está a cambiar o que se pide del tan substancialmente? Non o creo así, pero, onde imos procurar máis información para determinar a tarefa do profesor, e así asignar as características que corresponden ó desempeño da mesma e á persoa que a debe desempeñar? No diccionario? Se collemos a definición do 'Diccionario de la Real Academia Española', vixésimo segunda edición, atopamos na súa primeira acepción:
"1. m. y f. Persona que ejerce o enseña una ciencia o arte." Algo semellante ocorre co correspondente da RAG. É dicir, o profesor ensina. E punto. ... non estou moi de acordo coa aplicación práctica da definición, pois se imos ás tarefas do profesor, da profesora, atopamos outras que en principio non teñen moito que ver coa definición, e máis coas funcións administrativas, por exemplo. Algo no que concorda o diccionario de pedagoxía que se pode consultar en liña:
"s. 1. Persoa que pola súa vocación dedica a súa existencia a transmitir a unha nova xeración unha síntese dos aspectos teóricos, prácticos, éticos e estéticos da cultura, de forma equilibrada e diferenciando coidadosamente os contidos permanentes e os transitorios. 2. Persoa que exerce a profesión docente, e que ten como principal tarefa a organización, sistematización e desenvolvemento do proceso de ensinanza. Ademais, debe levar a cabo tarefas de titoría, orientación, xestión, investigación, etc., podendo varia-la natureza ou o tipo de funcións segundo o nivel educativo no que o profesor traballe." Aquí si que xa estou algo máis de acordo co que representa o profesor (perdón, a profesora) na actualidade. Incluíndo os temas que deberan ser accesorios. O que debera... esa é xa outra historia.
Nun artigo de hai uns 14 anos, titulado 'Mestres, profesores, catedráticos', falaba de algo disto dende outro punto de vista: non mirando só á función, senón a percepción social, que tamén inflúe na función finalmente asignada dun xeito 'legal'. A lembranza dese artigo lévame a algo que se pode expresar como: a existencia de profesoras cambia de xustificación ó longo do tempo? É dicir, a educación está claro que ten que adaptarse ós tempos, e polo tanto, a función profesoral debera adaptarse tamén. Pero, que é o que continúa a traverso do tempo?
Chegado a este punto, xa estou liado (ó fin, o que pretendo confeso que é liar a quen lea para que pense sobre educación), pero quédame unha cuestión importante que non podo deixar pasar sen tratar, pois é totalmente relacionada co título: pode existir unha profesora 10 illada? Isto é, pode separarse o que fai unha profesora do que profesa o conxunto do grupo ('claustro') de profesoras dun centro e ser considerada unha 'profesora 10'? Tal vez en preescolar ou nos primeiros cursos de primaria se poda considerar. En medias, o que conta é o centro educativo, dende a directora á bedela, pasando polas propias alumnas-compañeiras, sendo o pilar fundamental o aunar esforzos de cada grupo de profesores correspondente a un nivel ... Estamos pillados xa pola estrutura: a calidade da educación depende dela tamén.
E os pais? pois ... deixo outra cita, pero xa non me meto no tema: "por unha beira, a calidade e adicación de mestres e profesores. Pola outra, a atención dos pais á educación dos seus fillos" (tamén, M. Castells, quitándolle o contexto de xeito intencionado)
Mirando agora máis de parte dos alumnos, deixando ó profesorado a unha beira... Imaxinas que se poidera dar o caso que que poñéndonos á beira do mar houbera unha xerfa que nos empapara de educación? Sería un chollo, non? ... Pois veriamos. O que non se consegue cun certo esforzo tende a non apreciarse. É posible que a xerfa se perdera no vacío, sen educar a ninguén por non achegarse á beira do mar.
Ben, se chegaches ata aquí, algo dese esforzo de educación seguro que xa o tes feito...
Antonio Gregorio Montes
Nota 1: M.Castells é especialista en temas de socioloxía relacionada coas novas tecnoloxías, non en educación.
Nota 2.Na primeira cita, para adecuala máis á nosa ideosincrasia, diría de tomar 'cara' como 'custosa', 'con necesidade de facer un esforzo para chegar a ela'.

Choques elásticos e inelásticos (1BT)

2009/05/11

Un artigo para Xerfa

A revista Xerfa recolle, ano a ano, artigos sobre a feira. O deste ano será, máis ou menos, o seguinte:
Retazos da Feira
Ó remate da feira, pedinlles a algúns alumnos dos máis novos do centro que fixeran unha pequena redacción contando cousas sobre a feira: a súa experiencia, os seus gustos, ... calquera cousa que creran que podía ser contada. As condicións eran poucas, case reducidas a que o escrito non fora moi longo, pois no tema e a forma, mentras se referiran á feira, podían ser calesqueira, de relato a opinión pasando pola exposición de feitos sen xulgar.
O resultado está a continuación, variopinto, unhas veces expoñendo de novo algunhas cousas que ó longo dos anos xa teñen saído na nosa revista, 'Xerfa', e outras, cousas totalmente novedosas. Mesmo queixas, que é de supoñer poderían ser máis explicadas pero pola petición de non ser moi extensas as redaccións, quedaron así, e sanas contradiccións en cousas opinables, que se poden usar para chegar a un coñecemento maís profundo.
Todas, a ter en conta para facerse unha mellor idea do conxunto da actividade e como mellorar para outro ano. Aquí van.
Antonio Gregorio Montes

Feira da Ciencia e Tecnoloxía - XV Edición
Est 2009 foi a decimoquinta edición da Feira da Ciencia e Tecnoloxía do IES Porta da Auga de Ribadeo, e foi por esa razón pola que nos achegamos a descubrir máis sobre ela. Ó entrar no pavillón o primeiro que observamos foi un conxunto de paneis con suriosidades da tecnoloxía e da ciencia, e, máis adiante, sobre o mesmo tema, un conxunto de alumnos de 4º de ESO con experiencias. Para obter máis información, achegámonos a un dos alumnos, que nos recibiu explicándonos un deles, titulado 'A formación de Furacáns'.
Despois retrocedimos e entre as posibilidades, escollimos o ir á dereita, onde nos esperaban os rapaces de 1ºB. Un deles foi explicándonos os experimentos un a un. Entre eles, atopábanse cousas sobre os números de Fibonacci, a medición de barrancos e árbores e os poliedros regulares.
Collendo á outra man, nas primeiras mesas agardaban os alumnos de 1ºA, explicando experimentos consistentes na cristalización de minerais. Máis aló, noutras mesas atopamos rapaces do segundo curso, con experimentos como 'O efecto Flubber' ou 'Como poñer 14 cravos enriba dun'.
Seguimos adiante, e entre as posibilidades, dirixímonos á mesa do medio do pavillón. Poñía 'As mareas na ría'. rapidamente, chegou unha rapaza do bacharelato e explicóunolo amablemente.
Seguimos logo pola dereita, onde había investigacións de 1º de ESO. Entre outras cousas, destacaba unha maqueta da praia das Catedrais e un maniquí usado para a explicación da medición da envergadura.
Continuamos avanzando. Esta vez había alumnos de 3º, 4º e do Bacharelato, con experimentos e demostracións como o do tren levitante, que facían flotar mediante imáns.
Por último, chegamos ó espazo onde había alumnos tamén de 3º e do Bacharelato con traballos como 'As correntes termohalinas' ou un estudo sobre a extinción dos burros.
... e con isto remata a nosa reportaxe sobre a Feira da Ciencia e Tecnoloxía de Ribadeo, da que esperamos haxa moitas máis edicións.
Ramón Miranda Barcia

XV Feira da Ciencia e Tecnoloxía - 2009
Despois de facer as nosas pescudas, traballar todo o que traballamos nos nosos proxectos e logo dunha gran inaguración á que acudiu o alcalde de Ribadeo e outras persoas importantes do pobo, a Feira da Ciencia abriu as súas portas ó público para que a xente poidese ver os proxectos.
Todos estabamos moi ledos porque logo dun duro esforzo, os nosos traballos ían poder servir para algo e a xente ía poder aprender algo novo con eles. Uns traballos eran máis difíciles de entender que outros pero todos nos explicamos o mellor que poidemos para que a xente nos entendese. Para nos isto era todo novo, ver a tantos estudiantes de tantos colexios esperar para oir as nosas explicacións parecíanos impresionante. Era un pouco como xogar ós mestres.
O trato coas visitas creo que foi correcto e portámonos educadamente, aínda que lles tiñamos que berrar porque non se escoitaba moi ben.
Como ven sendo dende fai algúns anos, á Feira acudiu a prensa e fixeron unhas reportaxes nas que os alumnos explicabamos os nosos proxectos despois de facerlles Antonio un resumo do contido da Feira e a colocación dos traballos.
Eramos como unha gran familia, pasabamos máis tempo nos traballos dos outros que nos nosos mesmos. Ata algúns se sabían de memoria os traballos dos outros! Comentabamos moito as caras que poñía a xente cando non entendían algo. Semellaban un poema!
Paseino xenial!
María Pernas Rodríguez


As visitas da feira da Ciencia
As visitas foron moi variadas; foron tanto nenos como adultos.
Viñeron colexios e institutos de Xove, de Burela, de Vegadeo e de Ribadeo.
A maioría dos alumnos eran insoportables. Os máis pequenos facían preguntas absurdas porque non entendían nada, e encima tocaban todo. E había algún que xa era de cursos superiores e, cando estabas a explicar, estaba nas berzas, falando, ou íase.
Os maiores portáronse moito mellor: facíanche caso e ó final se non entenderan algo, preguntábancho, e había mesmo cousas que non sabías responder.
Tamén estivo a Televisión de Galicia, Telelugo, Localia-ORT ... e Cristina Rodríguez (actriz en 'Pradolongo'). Estas eran visitas máis agradables.
Laura Luaces Rodríguez

O meu primeiro ano
Este ano foi a miña primeira Feira da Ciencia. Imaxinábaa así, pero vexo que detrás de cada traballo hai máis esforzo do que eu cría. Estaba todo organizado: os horarios, a distribución dos traballos por temas como matemáticas, ciencias naturais, física e química, ...
O que menos me gustou foi que os traballos estaban moi mal colocados, xa que o espazo non estaba moi ben calculado. Todos os traballos eran moi interesantes; no meu tempo libre fun velos, mirándoos e escoitando as explicacións dos compañeiros. O traballo que máis me gustou foi o do 'Altavoz humano', aínda que o apartado que máis interesante me pareceu foi a cantidade de cousas que se poden facer con lá e un globo. En xeral, espero repetir esta experiencia moitas máis veces, e coñecer tantas persoas como coñecín este ano.
Arantxa Santos López

A XV Feira da Ciencia
Había moitos tipos de experimentos. A min a maioría non me deu tempo a velos. Habíaos que eran con auga, outros con globos, e outros sobre as rochas e cristais.
Viñeron moitos colexios ver os experimentos, por exemplo, de Xove, A Veiga, Burela, Foz, ou o Gregorio Sanz, o Sagrado Corazón e o Gamallo Fierros de Ribadeo.
Dos experimentos que máis me fascinaron foi o dos altavoces.
Un dos experimentos da nosa clase foi elixido para outras feiras; chamábase 'A medición das árbores'.
Veu a televisión e gravaron a maioría dos proxectos, e houbo xente que saiu nos xornais.
A min tocoume explicar o traballo de mates sobre poliedros.
Alejandra Martínez Cortiñas
El Tiempo en Ribadeo - Predicción a 7 días y condiciones actuales.